تاریخچه ساز کاخن
از زمانی که انسان وجود داشته موسیقی یکی از تفریحات سرگرمی کننده او بوده است و هر موقع که احوالات انسان خراب می شده موسیقی یکی از راه های ارضا کننده روح بوده است.موسیقی یک امر ثابت است و فقط در سبکهای موسیقی اختلاف سلیقه وجود دارد که با توجه به پیچیدگی ذات انسان یک امر کاملاً طبیعی میباشد.در دنیای موسیقی همه ساز ها برای این به وجود آمده تا بتواند بخشی از حالات انسان را بیان کند.
ما در این مقاله میخواهیم به بررسی ساز کاخن بپردازیم.
تاریخچهی ساز
شاید بتوانیم بگوییم که این ساز یکی از جالبترین تاریخچه ها را میان بقیهی سازها دارد. ریشهی این ساز به کشور پرو برمیگردد و توسط بردههای این کشور ساخته شده است. زمانی که کشور پرو تحت استعمار اسپانیا قرار گرفته بود بردگان این کشور از نواختن هرگونه ساز کوبهای منع شده بودند، و این برای مردم کشور پرو که بسیار علاقمند به موسیقی هستند واقعا سخت بود، به همین دلیل بردههای پرویی تصمیم گرفتند که با ساختن ابزارهای بسیار سادهی موسیقی دوباره این هنر را در وجودشان زنده کنند. آنها در ابتدا چوبهای بلااستفاده را جمع آوری کرده و از آنها جعبههایی را ساختند که با آن صداهایی خوشآوا متناسب با آهنگهای سنتیشان تولید می کردند. کاخن همچون چراغ و نوری در دورهی وحشتناک استعمار در پرو میباشد، چراغی که این مردم را دور هم جمع میکرد و استقلال و امید را دقایقی به آنها هدیه میداد. حقایق تاریخی همچنین میگویند که هدف از ایجاد کاخن همراهی با رقصهای فرهنگی پرو است که به تاندرو و زاماکوکا معروف هستند.
یکی از جذابترین نکات درباره کاخن این است که از آن می توان در انواع سبکها مانند راک و پاپ در کنار سازهای دیگر استفاده کرد. در کلیسای کاتولیک از کاخن برای همراهی آوازهای مذهبی در جشنهای مذهبی استفاده میشود اما در چنین مراسمهایی کاخن همیشه با سازهای دیگری مانند گیتار و ارگ همنوایی میکند. کاخن قادر است که به چنین ملودیهای مذهبی زندگی و شور ببخشد و به دلیل انعطاف پذیریاش کاملا با آهنگهای گیتار و ارگ سازگار است.
در حال حاضر، نوازندگان به ترکیب این ساز با سازهای دیگر علاقهمندند و این را میتوان در طی بسیاری از کنسرتهاو نمایشهای هنری موسیقی ، مشاهده کرد. همچنین در اکثر کنسرتهای ارکسترنیز کاخن حضور دارد.
اگر بخواهیم به نحوه نواختن ساز کاخن نگاه کنیم متوجه میشویم که نواختن این ساز نسبتا آسان است؛به این صورت که باید از هر دو دست خود برای ضربه زدن به ساز استفاده کنیم و از دست قویترمان برای ضربه زدن به بیس و ایجاد ریتم مورد نظر استفاده کنیم.
حقایق جالب کاخن
· کلمه «cajon» به معنی «جعبه یا دِراور است»
· کاخن به عنوان یک ساز کوبهای در نظر گرفته میشود و معمولا دارای طول 18 اینچ و عرض و عمق 12 اینچ است.
· کاخن دارای شش وجه است و وجه جلویی آن از چوب نازکتری نسبت به پنج وجه دیگر تشکیل شده است. این قسمت جلویی نازکتر با نام سرِ ساز شناخته میشود.
· کاخنهای مدرن دارای پایههایی هستند که اغلب از پلاستیک ساخته شدهاست و در قسمت بالایی ساز پیچهایی برای تنظیم صدا وجود دارد.
· صدای باس با ضربه زدن به مرکز صفحه جلویی یا سر ساز حاصل میشود و با ضربه نزدیک تر به بالای سطح سر، صدای بالاتری به دست میآید.
· وقتی نوازنده روی کاخن مینشیند، هنگام نواختن را کمیکج میکنند. برخی از نوازندگان به سایر سطوح کاخن نیز ضربه میزنند تا صداهای متفاوتی نسبت به صداهایی که از ضربه زدن به جلو یا سر ساز تولید کنند.
· کاخن ساز محبوب اسپانیا، فیلیپین و قاره آمریکا است.
· کاخن یک ابزار محبوب در سبک های موسیقی مختلف از جمله رومبا کوبا، فلامنکو، پرو والس، زاماکوکا و تاندرو است.
· در موسیقی مدرن از کاخن اغلب برای همراهی گیتار آکوستیک استفاده میشود و حتی در صورت محدود بودن فضا از آن برای جایگزینی کیتهای درام کامل نیز بهره میبرند.
· کاخن در حال کسب محبوبیت در انواع دیگر موسیقی از جمله جاز، فانک، راک، پاپ و بلوز است.
· موسیقی محلی ایرلند استفاده از کاخن را در بیشتر موسیقی های خود پذیرفته است.
· دستها تنها ابزار برای ضربه به کاخن نیستند. نوازندگان همچنین از برس های فلزی، برس پلاستیکی، چوب، پتک و برخی از پدال درام نیز استفاده میکنند.
· کاخن همچنین میتواند در یک ارکستر به عنوان بخشی از موسیقی کلاسیک اجرا شود.
· نوازندگان معروف کاخن عبارتند از: روبن دانتاس (موسیقی فلامنکو دهه 70)، ماریو کورتس (فلامنکو)، مایک میدوز (نوازنده سازهای کوبه ای و درامر)، استیون پاس سرچ Stephen Pass}}
(سازهای کوبه ای) و نینا رودریگز (ملقب به دست های آذرخش)
· موسسه ملی فرهنگ پرو در سال 2001 کاخن را به عنوان بخشی از میراث ملی این کشور اعلام کرد.
· سازمان ایالت های آمریکا در سال 2014 کاخن را به عنوان «ساز پرو برای آمریکا» اعلام کرد.